صنعت " گرگوربافي" بوشهر در بين بوميان رو به فراموشي است
نوشته شده توسط : reza

 

گرگور بافی :

گرگور به معنی قلاب است گرگور یکی از وسایل صید ماهی در بندر بوشهر ، دیلم ، ریگ ، گناوه ، عسلویه و دیر و ........ است . قبلا به جای استفاده از سیم از شاخه های نخل استفاده می کردند .

گرگور یکی از وسایل متنوع صید ماهی در جنوب و به خصوص استان بوشهر است . گرگور یکی از وسایل صید ماهی است که با سیم فلزی « گالوانیزه » و به شکل یک نیم کره بافته می شود . محل ورودی آن قیف مانند است که دهانه آن گشاد و انتهای آن تنگتر است و ماهی به صورت زنده و بدون آسیب صید می گردد . این حرفه بافندگی توسط مردان صورت می پذیرد و در سواحل طولانی استان مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند اشتغال قابل توجهی را ایجاد نماید .

شهرستانهای دیلم ، بوشهر ، گناوه ، دیر و کنگان از مرکز مهم تولید گرگور می باشند .

گرگور « وسیله ای است شبیه به قفس کروی شکل از سیم های محکم » که با ردیف هایی مشخص در اعماق دریا برای صید استفاده می شود . بعد از چند روزی ( معمولا 15 روز ) از آن بهره برداری می کنند .

 

ابزار گرگور بافی :

در قدیم از« شاخه ، نخل ، سنگ » اما امروزه « سیم ، طناب ، کائوچو ، لوله یا چوب برای کف گرگور ، سیم چین یا گاز انبر » استفاده می شود .

 

شیوه ی ساخت گرگور بافی :

در قدیم برای ساختن گرگور از ساقه و شاخه های نخل استفاده می شده است . و به ته آن سنگ های بزرگی وصل می کردند و آن را به اعماق آب می فرستادند . هر چند وقت یک بار نیز آن را از آب در می آوردند و ماهی ها را از آن جدا می کردند و چند روزی می گذاشتند که خشک شود و دوباره از آن استفاده می کردند .

اما در حدود 15 تا 20 سال است که گرگور را وسیله ی سیم درست می کنند . گرگور را به سه صورت کوچک و بزرگ و متوسط می سازند . اول سیم را که به صورت حلقه باز می کنند که به آن « شق کردن » می گویند که برای راست کردن سیم ، روش ساده ای است که آن کار را با دست انجام می دهند . ولی در ضمن این که کار راحتی است ولی پرزحمت و وقت گیر است . بعد از راست کردن ، نوبت بریدن سیم است که قطعات 3 متری درست می کنند و برای ساخت از بالای گرگور شروع می کنین . و از بالای کیسه به طرف قاعده ی کیسه سیم ها را به هم می بافند . بعد روی زمین می گذارند و پس از اندکی بافتن کیسه ، چین را از داخل آن می گذارند و بعد سیم را دور تا دور آن می پیچند و برای چیدن اول 12 سیم افقی و بعد 6 رشته عمودی می چینند .

مراکز مهم تولید کننده گرگور در استان بوشهر :

شهرستانهای دیلم ، بوشهر ، گناوه ، کنگان است .

صنعت گرگور بافی بوشهر در تاراج افغانها :

مهر: گرگور یکی از ادوات صید و صیادی است که از گذشته های دور وسیله ای مناسب برای صید محسوب می شد و اغلب ساخته دستان هنرمند و خلاق صیادان و بومیان استان بوشهر بود،‌ اما امروزه افغانها هستند که برای صید بوشهریها گرگور می سازند.

به گزارش خبرنگار مهر در بوشهر، متاسقانه طی سالیان اخیر ساخت این وسیله صیادی که تبدیل به یک صنعت در استان بوشهر شده بود پا به فراموشی گذاشت و افغانها با به دست گیری این صنعت که با هنر و خلاقیت ایرانی عجین شده بود تا حدودی بازار و هنر ساخت این وسیله صیادی را به انحصار خود درآورده اند .

در سال های اخیر با به وجود آمدن ادوات متنوع جدید صید و صیادی در دنیا و به طبع آن استان بوشهر، گرگور به عنوان یک ابزار صید قدیمی تا حدی نقش خود را در حرفه صیادی از دست داد. اما طی چند سال گذشته که اکثر وسایل و ادوات صیادی جدید نظیر تورهای ترال و رکاسی به‌ علت تخریب زیستگاههای آبزیان و آسیب رساندن به صیدگاهها و ذخایر آبزی مخرب شناخته شدند، صنعت گرگوربافی دوباره رونق گرفته ‌است اما این بار نه به دست بومیان، بلکه به وسیله اتباع کشور افغانستان که مقیم بوشهر هستند .

به رغم اینکه همواره جوانان بوشهری به منظور فعالیت در ساخت این وسیله صیادی تشویق می شوند متاسفانه به دلایل گوناگون علاقه ای به یادگیری و اشتغال در این صنعت در میان جوانان بوشهری نیست .

جوانان استان بوشهر بر این عقیده اند که اقتصادی نبودن فعالیت صید و صیادی، سختی کار، پایین بودن دستمزد، نبود حمایت های لازم از این صنعت، ارزان بودن گرگور وارداتی در مقایسه با هزینه تمام شده تولید داخلی، نبود تسهیلات و آموزش لازم در این خصوص، خودداری کارگاههای گرگور بافی از پذیرش نیروهای جوان بوشهری، مقرون به صرفه نبودن اشتغال در این صنعت و گرانی ادوات اولیه باعث رویگردانی آنان از پیشه اجدادی خود شده است .

گرگور به قفس های ماهیگیری ساخته شده ازتوری گفته می‌شود که در کرانه‌های ایرانی خلیج فارس رواج زیاد دارد. گرگور مانند یک قفس توری است که با بند، آن را به ته دریا می‌فرستند و به سر بند یک عدد چوب پنبه می‌بندند تا محل قرار گرفتن گرگور را گم نکنند ماهیها از یک دریچه وارد شده و راه برگشت را پیدا نمی‌کنند و درون قفس گیر می‌کنند و در درون گرگور می‌مانند .

از گرگور برای صید ماهیان کف زی از جمله هامور، سنگسر، سرخو، جش، شوم، کپور، خنو، ماهی مرکب و سبیتی استفاده می شود .

با توجه به اینکه صید و صیادی یکی از محورهای توسعه در استان بوشهر است و به عنوان یکی از ادوات اصلی این حرفه به شمار می رود، قبضه شدن بازار کار این حرفه از سوی کارگران خارجی به خصوص افغان ها در آینده ای نه چندان دور این صنعت را در میان بومیان رو به فراموشی خواهد برد .  

کارگاههای گرگوربافی از بکارگیری جوانان بوشهری امتناع می کنند :

یکی از جوانان بوشهری که در گذشته مشغول به فعالیت در کارگاههای گرگور بافی بوده است به خبرنگار مهر گفت: هم‌اکنون صاحبان کارگاههای گرگوربافی دربوشهر به جای بکارگیری نیروهای جوان بومی از اتباع افعانستان استفاده می‌کنند .

محمد خلیفه افزود: عامل اصلی تمایل بیشتر صاحبان کارگاههای گرگوربافی در به کارگیری نیروهای افغان در این کارگاهها، نپرداختن حق بیمه آنها، دستمزد پایین تر و نیز بازدهی بیشتر افغان‌ها در مقایسه با نیروی بومی در تولید گرگور است .

وی اظهار داشت: اگر دولت حمایت جدی از این صنعت به عمل آورد جوانان ما خود اقدام به ایجاد کارگاه خواهند کرد .  

خلیفه افزود: بارها جهت ایجاد یک کارگاه توسط چند تن از دوستان اقدام کرده ایم که متاسفانه به دلایل واهی نه مجوز می دهند و نه تسهیلات و از بنگاههای زودبازده نیز خبری نیست .

وی با اشاره به اینکه باید زمینه ارتقای این صنعت کهن در شهرهای ساحلی ایجاد شود به نحوی که جوانان ما با عشق و علاقه به این صنعت روی آورند، گفت: در زمان حاضر این صنعت دراستان بوشهر رو به فراموشی است و اگر مسئولان و دستگاه های اجرایی مرتبط چاره اندیشی نکنند این صنعت نیز همانند دیگر صنایع دستی در بین جوانان این استان رو به فراموشی خواهد گذاشت .  

گرگور بهتر از دیگر ادوات صیادی نوین است  :

در همین خصوص معاون صید اداره کل شیلات استان بوشهر به خبرنگار مهر گفت: گرگور هرچند یک وسیله سنتی در صید محسوب می شود اما پیشینیان فعال در صید و صیادی با ذوق خود وسیله ای را اختراع کرده اند که با فناوریهای نو نه تنها کارآمدی خود را از دست نداده است بلکه همچنان به عنوان یکی از امن ترین ادوات صید به شمار می رود که از جنبه های مختلف بر ادوات جدید برتری دارد .  

حسن تنگستانی افزود: متاسفانه طی سالیان جاری سازندگان این وسیله صیادی بدون در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی دریایی اقدام به کوچک کردن گرگور کرده اند که این امر باعث کوچک شدن چشمه های ( دهانه ) این وسیله صیادی شده است .

وی عنوان کرد: با کوچک شد چشمه های گرگور ماهی های کوچک نیز صید خواهند شد این در حالی است که در گذشته از گرگور برای صید ماهی های بزرگ استفاده می شده است .

معاون صید اداره کل شیلات استان بوشهر افزود: در گذشته از یک قرقره سیم، سه گرگور ساخته می شد این در حالی است گه امروزه از یک قرقره 20 گرگور ساخته می شود .

تنگستانی گفت: در طراحی گرگور در گذشته به گونه ای عمل می شد که ماهیان حداقل به مرحله تخم ریزی برسند و نسلی ایجاد کنند که متاسفانه با طراحی جدید گرگور ماهیان ریز صید می شوند و این امر موجب از بین رفتن ماهیان مولد و در نهایت نابودی ماهیان خواهد شد .  

وی اظهار داشت: به همین دلیل شیلات به دنبال طراحی قانونی است که چشمه های گرگور از 10 سانتی متر کمتر ساخته نشود .  

کارگاههای گرگوربافی در اختیار افغانهاست :

کارشناس شیلات استان بوشهر نیز گفت: هم اینک نه تنها بخش عمده گرگوربافان در بوشهر کارگران افغانی هستند؛ بلکه عمده کارگاه های گرگوربافی نیز به وسیله آنها دایر و اداره می شود .  

ابراهیم بهرامی افزود: افغانها با بهره گیری و جذب هموطنان خود علاوه بر جذب دیگر افغانها به کشور موجب خروج ارز از کشورمان می شوند .

وی اظهار داشت : همچنین در ساخت گرگور یکسری مقررات و قوانینی که باید مدنظر قرار گیرد نادیده قرار گرفته می شود .

کارشناس شیلات استان بوشهر تصریح کرد: گرگور در همه فصل های صید قابل استفاده است و در اعماق مختلف قرار می گیرد و قدرت تخریب صیدگاه به وسیله این ابزار صفر است اما متاسفانه سال های اخیر به خصوص سه سال گذشته با کوچک شدن این وسیله صید نه تنها برای صیدگاهها مخرب شده است بلکه یک معضل نیز بعد از تورهای ترال و رکاسی ( این دو تور زمین را شخم می زند و به جز تخریب صیدگاهها حیات آبزیان را نیز به خطر می اندازد ) مطرح شده است زیرا نسل ماهیان را به خطر انداخته است .  

افغان بازدهی بالاتری دارند و پول کمتری می گیرند :

مسئول یکی از صاحبان گرگوربافی در بوشهر نیز به مهر گفت: افغانها به نسبت به کارگران ایرانی از بازدهی بالاتری برخوردارند و پول کمتری نیز دریافت می کنند .

رضا سلیمان نژاد افزود: متاسقانه به دلیل گرانی برخی از وسایل ساخت گرگور مجبور به استفاده از کارگر افغان هستیم به این دلیل که بخش عمده ای از سرمایه جهت خرید وسایل ابتدایی گرگور هزینه می شود .

وی با بیان اینکه برای ساخت گرگور از سیم مخصوص استفاده می شود، اظهار داشت: متاسفانه نرخ سیم برای بافت این وسیله صیادی بسیار گران است و کارخانه‌های ایرانی این نوع سیم راتولید نمی‌کنند و به ناچار این نوع سیم را از کشورهای همسایه تهیه می‌کنیم که مشکلاتی را برای ما در بر دارد .  

داغ کن - کلوب دات کام کسب درآمد با جستجو در گوگل

کسب درآمد با جستجو در گوگل کسب و کار سالم و اصولی در اینترنت

:: موضوعات مرتبط: ایرانگردي و جهانگردي , ,
:: بازدید از این مطلب : 540
|
امتیاز مطلب : 29
|
تعداد امتیازدهندگان : 8
|
مجموع امتیاز : 8
تاریخ انتشار : چهار شنبه 21 دی 1390 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: